Jak przyszłe mamy zmieniają swoje przyzwyczajenia…

Pani doktor  n. hum. Ewa Jarczewska- Gerc , psycholog z Katedry Różnic Indywidualnych Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej zaznacza, że „ciąża to niepowtarzalny okres w życiu kobiety. Bezpowrotnie zmienia sposób spostrzegania siebie, relacji z partnerem, nadaje życiu nowy sens. Nawet wówczas, gdy ciąża jest planowana, świadoma, upragniona, ciężarna kobieta doświadcza całego wachlarza nowych dla niej emocji i odczuć, zarówno pozytywnych jak i negatywnych.

Wyniki badania pokazały ciekawą zależność: kobiety planując ciążę oczekują, że w naturalny sposób zmienią swój styl życia (72%) – jednakże, kiedy znajdą się już w takiej sytuacji, niewiele z nich wciela te plany w życie (29%). Zatem chcemy, ale nie umiemy lub nie wiemy jak zmienić styl  życia. W obrębie uczestniczek badania, które rzeczywiście dokonały zmian zachowania w ciąży, wyróżnia się podgrupa kobiet z wyższym wykształceniem (37%). Oznacza to, że im lepiej jesteśmy wykształcone tym większą mamy świadomość, jak bardzo istotny jest określony styl życia w ciąży oraz mamy wiedzę, jak dokonać tych pozytywnych zmian.

Zdaniem większości kobiet (66%) będąc w ciąży powinno się unikać stresu. Ciekawe, że i tym razem to kobiety planujące ciążę częściej wskazują na ten czynnik (75%) niż panie, które były lub obecnie są w ciąży (65%). Świadczy to o dość idealistycznym podejściu na etapie planowania, które okazuje się trudne w późniejszej realizacji. Z psychologicznego punktu widzenia nie dziwi ten fakt – w wielu przypadkach stawiając sobie cele chcemy, aby były ambitne, spektakularne, ale na etapie realizacji okazuje się, że ich wykonalność jest bardzo mała. Nie mniej jednak dobrze, że kobiety mają świadomość destrukcyjnego wpływu stresu na samopoczucie i przebieg ciąży, choć powinniśmy mówić bardziej o próbach optymalizacji poziomu stresu, a nie jego eliminacji.

Stresu nie da się uniknąć, wszelkie żywe organizmy są na niego narażone, ważne jest, co my z tym stresem robimy, czyli jak próbujemy go obniżać. Badanie „Polka  w ciąży” pokazało, że kobiety chętnie sięgają zarówno po aktywne, jak i bierne formy optymalizacji stresu: aż 85% zbadanych kobiet przyznało, że konsultacje lekarskie i badania kontrolne mają dla nich bardzo duże znaczenie, a 65% badanych wskazuje rozmowy z partnerem, jako formę radzenia sobie z doświadczanymi emocjami. Ten ostatni wynik jest ważny także z punktu widzenia budowania więzi między partnerami.

Bliska, pozytywna więź między przyszłymi rodzicami jest jednym z kluczowych czynników dobrego samopoczucia przyszłej mamy (i przyszłego taty też), jak również w pewnym stopniu chroni przed ewentualną depresją poporodową.  Kobiety w ciąży oczekują wsparcia społecznego – jak pokazały wyniki badania wsparcie to powinno dotyczyć wielu wymiarów. Oprócz wspomnianych już rozmów z bliskimi, kobiety oczekują zwykłej fizycznej pomocy w codziennych obowiązkach (45%), wyrozumiałości (28%) i zainteresowania otoczenia ich stanem zdrowia, rozwijającą się ciążą (20%).

Z psychologicznego punktu widzenia chodzi o to, aby ciężarne nie czuły się samotne w swoim oczekiwaniu na dziecko – dzielenie się odpowiedzialnością za maleństwo (partner, rodzice, teściowie) zmniejsza stres kobiety i daje jej poczucie, że dziecko to nie wyłącznie jej sprawa. Ponad 60% badanych kobiet czuła w ciąży, przynajmniej czasami, ogólne osłabienie i zmęczenie – wyręczenie w codziennych obowiązkach może umożliwić kobietom wyjście z domu, np. uczestnictwo w jodze dla ciężarnych lub pójście na basen. Umiarkowana aktywność fizyczna odgrywa w ciąży bardzo istotną rolę – o ile nie ma przeciwwskazań medycznych ciężarne powinny dbać o kondycję w sposób aktywny.

Podsumowując – badanie przeprowadzone przez TNS OBOP pokazało wiele ciekawych zależności. Jedną z nich jest niepokojący rozdźwięk między planami zmiany stylu życia w ciąży i poziomem stosowania się do tych założeń.  Wynikać to może z niedostatku wiedzy na temat tego, jak zmienić ów styl życia, jakich konkretnie modyfikacji dokonać. Większość kobiet pragnie unikać stresu, nie zawsze wiedzą jednak, jak to uczynić.

Wyniki badania pokazały także, że najczęstszymi sposobami radzenia sobie z samopoczuciem w ciąży są spacery oraz szukanie wsparcia społecznego i medycznego. Jest to dobry wynik, nie mniej jednak zdecydowanie za mało kobiet (17%) wskazało sport i umiarkowaną aktywność fizyczną (np. gimnastykę dla ciężarnych), jako formę spędzania wolnego czasu w ciąży – zasad  „w zdrowym ciele zdrowy duch” obowiązuje także w ciąży, warto zatem promować aktywny styl życia ciężarnych.